O ZRK
Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji (ZRK) jest rejestrem publicznym, który gromadzi informacje o wszystkich kwalifikacjach włączonych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji niezależnie od innych istniejących w Polsce rejestrów i spisów tworzonych na potrzeby poszczególnych resortów, branż, środowisk i instytucji. Rejestr powstał w 2016 roku na mocy ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji i jest jednym z głównych elementów systemu. Z ZRK można dowiedzieć się, jakie konkretne wymagania trzeba spełnić, żeby uzyskać daną kwalifikację, oraz jakie instytucje mają uprawnienia do ich nadawania. W rejestrze ujęte są tzw. kwalifikacje pełne, tj. te które nadawane są wyłącznie w systemach oświaty i szkolnictwa wyższego, a także cząstkowe, w skład których wchodzą kwalifikacje ze szkolnictwa zawodowego, nadawane po ukończeniu studiów podyplomowych, uregulowane, rynkowe oraz rynkowe w rzemiośle. ZRK pełni także funkcję łącznika dla instytucji, które współpracują w ramach ZSK. Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji prowadzony jest przez Instytut Badań Edukacyjnych.
Jak pisać kwalifikacje?
Jak zostać instytucją certyfikującą (IC)?
Instytucja certyfikująca to podmiot z uprawnieniami do nadawania określonych kwalifikacji włączonych do ZSK, czyli do wydawania dokumentów (np. certyfikatów) potwierdzających posiadanie kwalifikacji.
Wydanie certyfikatu jest zwieńczeniem procesu sprawdzania wiedzy i umiejętności osoby ubiegającej się o nadanie danej kwalifikacji. Za jego organizację również odpowiada instytucja certyfikująca. Proces ten jest określany mianem walidacji.
Jaki podmiot może zostać instytucją certyfikującą?
Instytucją certyfikującą może zostać każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jeżeli zapewnia warunki organizacyjne i kadrowe umożliwiające przeprowadzenie walidacji zgodnie z wymaganiami określonymi w opisie kwalifikacji i nie ma zaległości podatkowych.
Jak wygląda uzyskanie uprawnień?
Podmioty zainteresowane składają wniosek o nadanie uprawnień do certyfikowania danej kwalifikacji rynkowej za pośrednictwem portalu Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji – na odpowiednim formularzu.
Wypełniony wniosek zawiera dane podmiotu oraz oświadczenie o braku zaległości z tytułu podatków i składek. Wraz z wnioskiem konieczne jest również wniesienie opłaty w wysokości 11 090 zł.
Dla podmiotów, które złożyły wniosek o nadanie uprawnień do certyfikowania danej kwalifikacji równocześnie z wnioskiem o włączenie tej kwalifikacji do ZSK, opłata wynosi 5 545 zł (zł (wnosi się ją po ogłoszeniu obwieszczenia o włączeniu kwalifikacji do ZSK).
Złożony wniosek podlega ocenie formalnej przeprowadzonej przez podmiot prowadzący rejestr. Poprawny formalnie wniosek jest przesyłany do ministra właściwego dla danej kwalifikacji. Jeżeli ocena wniosku jest pozytywna, minister nadaje uprawnienie do certyfikowania określonej kwalifikacji w drodze decyzji administracyjnej.
Po wydaniu decyzji o nadaniu uprawnienia do certyfikowania kwalifikacji, minister właściwy musi jeszcze podpisać umowę z podmiotem zewnętrznego zapewniania jakości (PZZJ), który będzie monitorował działania instytucji certyfikującej i prowadził jej ewaluację zewnętrzną. Dopiero po zawarcia tej umowy instytucja certyfikująca może rozpocząć walidację kandydatów i wydawanie certyfikatów.
Zapewnianie jakości
Zapewnianie jakości jest priorytetem dla Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK).
Dzięki temu pracownicy i pracodawcy mogą mieć pewność, że certyfikaty potwierdzające kwalifikację są wiarygodne i wartościowe.
Wysoka jakość nadawanych kwalifikacji ma znaczenie dla:
- pracowników – którzy mogą łatwiej planować swój rozwój zawodowy i zwiększyć swoje szanse na rynku pracy,
- pracodawców – dla których wysokie kwalifikacje pracowników to potencjał firmy,
- gospodarki – bo od jakości kwalifikacji zależą siła i szanse na rozwój możliwości na rynku pracy.
Za jakość kwalifikacji nadawanych w ZSK odpowiadają ministrowie właściwi, instytucje certyfikujące (IC) i podmioty zewnętrznego zapewniania jakości (PZZJ). Współpraca między nimi będzie miała ogromne znaczenie dla tego czy kwalifikacja będzie realna, dostosowana do rzeczywistych potrzeb gospodarki i rynku pracy, a także dobrze opisana.
Rozwiązania przyjęte w ZSK zakładają dwutorowy system zapewniania jakości nadawania kwalifikacji. Wewnętrzne zapewnianie jakości obejmuje procesy walidacji, certyfikacji oraz obsługi kandydatów i jest prowadzone w sposób ciągły przez IC. Z kolei zewnętrzne zapewnianie jakości obejmuje wszystkie procesy związane z nadawaniem kwalifikacji realizowane przez IC oraz współpracujące z nią instytucje walidujące i jest realizowane okresowo.
Wewnętrzne i zewnętrzne systemy zapewniania jakości
Wewnętrzny system zapewniania jakości jest opracowywany przez instytucję certyfikującą. Taki system wpływa na zasady postępowania, procedury, metody oraz rozwiązania organizacyjne.
Jego celem jest zapewnianie poprawności oraz doskonalenie walidacji i certyfikowania przez samą instytucję.
Służy temu:
- stosowanie rozwiązań, które rozdzielają proces kształcenia i szkolenia od walidacji,
- stałe monitorowanie i bieżąca ocena walidacji i certyfikowania,
- okresowa ewaluacja wewnętrzna walidacji i certyfikowania.
Zewnętrzne zapewnianie jakości sprawuje PZZJ.
Polega ono na:
- monitorowaniu wewnętrznego systemu zapewniania jakości stosowanego w IC,
- monitorowaniu spełniania przez IC wymagań określonych w ustawie,
- okresowej ewaluacji zewnętrznej obejmującej procesy walidacji i certyfikowania prowadzone przez daną IC oraz funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości w tej instytucji.
Monitorowanie to proces systematycznego zbierania i analizowania informacji.
Ewaluacja to rodzaj badania, polegającego na ocenie czy i na ile cele jakiegoś działania zostały osiągnięte w praktyce. W kontekście ZSK tym działaniem są procesy walidacji i certyfikacji prowadzone przez IC.
Minister właściwy dla danej kwalifikacji powierza pełnienie funkcji PZZJ wybranemu podmiotowi, spośród instytucji do tego uprawnionych. W praktyce oznacza to, że minister podpisuje umowę z PZZJ, określając kwalifikację oraz instytucję certyfikującą, wobec której PZZJ ma wykonywać swoje zadania. Po podpisaniu takiej umowy, IC może rozpocząć swoją działalność w ZSK.
Co roku MW rozlicza PZZJ z prowadzonych działań – na podstawie protokołu odbioru oraz ewentualnej dodatkowej dokumentacji wypłaca wynagrodzenie PZZJ za rok realizacji umowy.
Nadzór nad walidacją i certyfikowaniem kwalifikacji uregulowanych i rynkowych włączonych do ZSK sprawują ministrowie. Mogą oni prowadzić kontrolę w IC oraz PZZJ. Mają prawo zastosować sankcje – na przykład:
- cofnąć uprawnienia IC,
- usunąć podmiot z listy PZZJ.
PZZJ raz na 3 lata przedstawia ministrowi właściwemu sprawozdanie z działalności. Okres sprawozdawczy dla IC w zakresie walidacji i certyfikowania to 2 lata.
Podmioty zewnętrznego zapewniania jakości (PZZJ)
PZZJ monitorują i prowadzą ewaluację procesów walidacji i certyfikowania prowadzonych przez IC w odniesieniu do konkretnej kwalifikacji
PZZJ to instytucje prowadzące zorganizowaną działalność w obszarze gospodarki, rynku pracy, edukacji lub szkoleń, wpisane na listę podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości.
Takim podmiotem zostaje instytucja, której minister właściwy nadał odpowiednie uprawnienia.
PZZJ zajmuje się wsparciem IC w procesie walidacji i certyfikowania.
Prowadzi:
- ciągły monitoring działań IC,
- okresową ewaluację zewnętrzną tych działań.
W jaki sposób PZZJ wykonuje swoje zadania?
- prowadzi obserwacje procesów walidacji i przekazuje informację zwrotną dla IC
- analizuje dokumenty (np. informacje kwartalne przekazywane przez IC, sprawozdania IC z działalności, dokumenty związane z wewnętrznym systemem zapewniania jakości, raporty z ewaluacji wewnętrznej IC, dokumenty związane z otrzymanie uprawnień do certyfikowania)
- prowadzi rozmowy i wywiady z osobami zaangażowanymi w prowadzenie walidacji i certyfikowania przez IC (np. kadrą zarządzającą IC, koordynatorem walidacji, asesorami, doradcą walidacyjnym).
PZZJ prowadzi swoje działania w sposób ciągły, każdego roku prowadząc wizyty monitorujące w miejscach, w których odbywa się walidacja i organizując spotkania w siedzibie IC. Okresowo, np. w momencie przygotowywania raportu z zewnętrznego zapewniania jakości działania PZZJ mogą być intensywniejsze. Zawsze jednak powinien ustalić harmonogram prac w danym roku z IC. Wszystkie działania PZZJ są dokumentowane.
Współpraca instytucji certyfikujących z podmiotami zewnętrznego zapewnienia jakości (PZZJ)
Aby zewnętrzne zapewnianie jakości mogło spełnić swoją rolę, kluczowe jest zbudowanie zaufania w relacji między IC i PZZJ, które można osiągnąć przez otwartą komunikację, prowadzoną zgodnie z ustalonymi zasadami: w odpowiednim czasie, za pośrednictwem ustalonych kanałów, sprawnie reagując na pojawiające się problemy.
Proces współpracy między kluczowymi instytucjami odpowiedzialnymi za jakość kwalifikacji zapoczątkowuje minister właściwy, jako instytucja nadzorująca.
Minister zazwyczaj organizuje SPOTKANIE TRÓJSTRONNE, w którym udział biorą także PZZJ i IC. Podczas tego spotkania strony ustalają harmonogram współpracy, kanały komunikacji, omawiają rozwiązania organizacyjne IC przyjęte dla walidacji danej kwalifikacji, w tym harmonogram walidacji.
W trakcie spotkania trójstronnego IBE proponuje utworzenie grupy mailingowej dla kwalifikacji i danej konfiguracji podmiotów w roli IC i PZZJ. Za jej pośrednictwem wysyłane jest uzgodnienie ze spotkania trójstronnego, a następnie tym kanałem strony na bieżąco wymieniają informacje na temat planowanych przez IC procesów walidacji (czas i miejsce) czy spotkań roboczych.
Na obecnym etapie rozwoju systemu IBE wspiera ministrów w organizacji i moderowaniu spotkań.
Certyfikat
Co potwierdza certyfikat i kto go przyznaje?
Certyfikat potwierdza, że jego właściciel ma wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne wymagane dla danej kwalifikacji.
Certyfikat jest przyznawany przez ekspertów w danej dziedzinie. To oni sprawdzają, czy osoba ma odpowiednie efekty uczenia się. Robią to w procesie walidacji – zgodnie z określonymi kryteriami i zasadami zapewniania jakości.
Eksperci muszą spełniać określone warunki – mieć na przykład odpowiednią wiedzę i doświadczenie w danym obszarze.
Polska rama kwalifikacji
Wszystkie certyfikaty wydawane w ramach Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) mają jeden wspólny element wizualny. Jest nim oznaczenie Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK).
Poziom PRK do kwalifikacji rynkowej przypisuje minister właściwy dla danej kwalifikacji.
CERTYFIKAT – DZIĘKI OZNACZENIU
PRK – BĘDZIE ROZPOZNAWALNY
TAKŻE ZA GRANICĄ:
- jako pracownikowi ułatwi Ci przedstawienie zagranicznemu pracodawcy poziomu swoich umiejętności,
- jako firmie – ułatwi Ci wykazanie europejskiemu kontrahentowi, że masz pracowników o odpowiednich kompetencjach, by podjąć się zlecenia.
PAMIĘTAJ!
CERTYFIKAT TO NIE TO SAMO, CO UPRAWNIENIA ZAWODOWE – PAŃSTWA REGULUJĄ DOSTĘP DO NIEKTÓRYCH ZAWODÓW W RÓŻNY SPOSÓB.
Na przykład: w Polsce prowadzenie księgowości jest kwalifikacją rynkową – nie są wymagane specjalne uprawnienia i każdy może oferować taką usługę na rynku. Inne kraje mogą jednak wymagać specjalnych uprawnień zawodowych.
Certyfikat pomoże Ci w wiarygodny sposób przedstawić swoje kompetencje pracodawcom – także za granicą.
- Poszukaj kwalifikacji dla siebie.
- Poszukaj w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji (ZRK) kwalifikacji, którą chcesz uzyskać.
- Każda kwalifikacja, która została włączona do systemu, ma dokładny opis – możesz go pobrać ze strony ZRK.
- Przeczytaj opis kwalifikacji
- Sprawdź, czy masz odpowiednią wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne, aby potwierdzić wszystkie efekty uczenia się.
- Jeśli musisz spełnić dodatkowe warunki, aby móc przystąpić do walidacji, znajdziesz je w opisie.
- Jeśli okaże się, że nie posiadasz jeszcze wszystkich efektów uczenia się, jakie są w opisie danej kwalifikacji – potraktuj to jako wskazówkę, czego jeszcze warto się nauczyć.
- Znajdź instytucję certyfikującą (IC)
- Jeśli uważasz, że spełnisz wszystkie kryteria – znajdź instytucję certyfikującą dla danej kwalifikacji.
- Listę instytucji upoważnionych do wydawania certyfikatu znajdziesz na portalu ZRK – przy opisie danej kwalifikacji.
- Na stronie takiej instytucji znajdziesz wszystkie potrzebne informacje o przebiegu walidacji i o tym, jak się do niej zgłosić.
- Weź udział w walidacji
- Zgłoś się do instytucji certyfikującej i weź udział w walidacji – to proces sprawdzania Twojej wiedzy i umiejętności. Musisz go przejść, by otrzymać certyfikat. Eksperci sprawdzą, czy masz WSZYSTKIE efekty uczenia się, wymagane w opisie danej kwalifikacji rynkowej.
- Dokładny opis przebiegu walidacji znajdziesz na stronie internetowej danej instytucji certyfikującej.
- Odbierz certyfikat!
- Jeśli eksperci uznają, że masz odpowiednią wiedzę i umiejętności – dostaniesz certyfikat. Po zakończeniu walidacji – kiedy potwierdzisz wszystkie kryteria weryfikacji – instytucja certyfikująca wystawi Ci certyfikat, który potwierdzi, że masz daną kwalifikację.
WSZYSTKIE CERTYFIKATY – WYDANE PRZEZ RÓŻNE INSTYTUCJE CERTYFIKUJĄCE – MAJĄ TĘ SAMĄ WARTOŚĆ. KAŻDA INSTYTUCJA WYDAJĄCA CERTYFIKATY MUSI SPEŁNIĆ TE SAME WYMOGI ZAWARTE W OPISIE DANEJ KWALIFIKACJI.
Na stronie wykorzystano materiały z kwalifikacje.edu.pl
